Severken Parçalama İsteği!

Hadi hepimiz kabul edelim. Yavru hayvanlara bakarken (bazı yavru insanları da dahil edebiliriz buna) içimizde garip bir his uyanıyor. Isırmak, sıkmak, parçalamak istiyoruz! İşte bu his cute agression, yani “sevimli saldırganlık”.

“O kadar tatlı ki parçalamak istiyorum!”

Bir anda kocaman gözleriyle bize bakan, belki de aniden uykusu gelip o minik ağzıyla esneyip gözlerini kapatan bu minnoşlar karşısında içimizden dalga dalga gelen, dişlerimizi sıkmamıza sebep olan o his geliyor. Merak etmeyin, deli değilsiniz. Bu tamamen normal bir durum.

Bilim dünyasında “sevimli saldırganlık” ya da daha çok kullanılan ismiyle cute agression olarak bilinen bu duruma “hayvan sevgisi patlaması” da denebiliyor. İçimizde kopan bu duygu patlaması da aslında bu sevimliliğe karşı bir koruma mekanizması.

Bu ne bilimsizliktir?!… Mi?

Bunun bir psikolojik açıklaması var tabii ki. Araştırmalara* göre, tatlılıktan yüklenen duygu yoğunluğumuz o kadar fazla oluyor ki, vücut dengelemek için zıt bir duyguyu devreye sokuyor. Yoğun sevgi – yoğun agresiflik gibi. Bilim dünyasında bu tepki türüne “dimorfik ifade” adı veriliyor. Mutluluktan ağlamak, sinirden gülmek gibi tepkilerimiz de dimorfik ifade örnekleri. Bu tepkiler, vücudumuzun yoğun duygulardan korunma çabalarının bir parçası olarak günlük hayatımızda sıkça ortaya çıkabiliyor. Hatta dimorfik ifadeler, his yoğunluğu ile doğru orantılı olduğu için, sevimli saldırganlığı sık yaşayan insanlarda mutluyken ağlamak veya gerginken gülmek gibi tepkilere de daha sık rastlanabiliyor.

Sevimli saldırganlık, genellikle daha sevimli ve biraz daha savunmasız olan yavru hayvanlara karşı tetiklenen bir duygu. Bilim insanları, bu hislerin evrimsel bir anlam taşıdığına inanıyor. Bebeklere karşı güçlü bir koruma içgüdüsü, tarih boyunca bebeklerin hayatta kalma şansını artırmış olabilir. Bizim hissettiğimiz sevimli saldırganlık duyguları da bu içgüdünün modern zamanlardaki bir yansıması olarak düşünülebilir.

Unutmayın, yalnız değilsiniz. Son olarak, sizi çok sevdiğim komedyen Iliza Shlesinger’ın ‘Elder Millennial’ stand-up gösterisinden sevimli saldırganlık hakkında konuştuğu bölümle baş başa bırakıyorum:

*İşin biraz daha bilimsel kısmını merak edenler için tanımın ilk çıktığı araştırma yazısını buradan okuyabilirsiniz. Araştırmanın biraz daha kolay anlatımına ve sonrasında yapılan eklemelere değinen araştırma yazıına ise buradan ulaşabilirsiniz.